Các yếu tố cấu thành một sắc thuế

Mỗi sắc thuê' được ban hành nhằm đáp ứng các mục tiêu riêng song nhìn chung, mỗi sắc thuê' đều được cấu thành bởi các yếu tô' sau:

Tên gọi

Tên gọi của mồi sắc thuê'thể hiện đôi tượng tác động của sắc thuếhoặc mục tiêu của việc áp dụng sắc thuê'đó. Ví dụ, thuế "giá trị gia tăng" cho thây loại thuế này chỉ đánh vào phần giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ sau mỗi lần chúng được luân chuyển;

ămế"thu nhập doanh-nghiệp" đánh trên thu nhập của doanh nghiệp- thuê' "tiêu thụ đặc biệt” đánh vào việc tiêu dùng các hàng hóa dịch vụ đặc biệt được sản xuất hoặc nhập khẩu...

Người nộp thuế

Yêu tô này xác định rõ tổ chức, cá nhân nào có nghĩa vụ phải kê khai và nộp loại thuê này hoặc tổ chức, cá nhân nào không phải kê khai và nộp loại thuế này theo quy định của luật thuê'. Yếu tố này còn được gọi là đối tượng nộp thuế.

Cơ sở thuế

Cơ sở thuế cho biết thuế được tính trên cái gì. Tùy theo mục đích và tính chất của từng sắc thuê; cơ sở thuê'có thể là các khoản thu nhập nhận được trong kỳ tính thuê'của một tổ chức, cá nhân nào đó (Thí dụ: cơ sở thuê' TNDN là tổng thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp trong kỳ); Cơ sở thuế có thể là tổng trị giá hàng hóa, dịch vụ tiêu thụ trong kỳ nếu là thuê' đánh vào hàng hóa, dịch vụ (Thí dụ: cơ sở tính thuế doanh thu là tổng doanh thu nhận được trong kỳ tính thuế; cơ sở tính thuếGTGT đối với hàng hóa sản xuất trong nước là giá bán chưa có thuếGTGT...).

Mỗi quốc gia có thể có cách gọi cụ thể khác nhau của cơ sở thue. Như theo cac luật thuê của Việt Nam, cơ sở thuê' được quy định là "đối tượng chịu thuê11. Một số quốc gia khác thì quy định là "đối tượng tính thuế’ hoặc "đối tượng đánh thuế'. Tuy nhiên, về bản chất thì các cách cách gọi này đều phản ánh đó là cơ sở thuê; tức là trả lời cho câu hỏi thuế tính trên cái gì dựa vào cái gì đê xác định ra sô' thuê' phải nộp với một mức thuê' nhất định.

Mức thuế ?

Mức thuếlà yếu tố quan trọng nhất của một sắc thuê; đó là "linh hổn" của một sắc thuê; phản ánh yêu cầu và mức độ động viên của Nhà nước trên một cơ sở tính thuê; đồng thời cũng là môi quan tâm hàng đầu của người nộp thuê' Mức thuê' chính là đại lượng thể hiện mức độ điều tiết trên một đơn vị cơ sở thuế. Mức thuế trả lòi cho câu hỏi thu bao nhiêu. Có các loại mức thuê' sau đây:

a) Mức thuế tuyệt đối

Mức thuế tuyệt đôi là mức thuê' được ấn định bằng một mức tuyệt đôi dựa trên đơn vị vật lý của cơ sở thuế. Ví dụ, thuê'bảo vệ môi trường đối với than 30.000 đổng/tâ'n; thuê' sử dụng đất nông nghiệp đối với đất trổng cây hàng năm 100 kg thóc/ha...

b) Mức thuế tương đối

Mức thuê' tương đồi là mức thuê' được tính bằng tỷ lệ % trên đơn vị giá trị của cơ sở thuế. Do được tính bằng tỷ lệ % hên một đơn vị giá tộ của cơ sở thuê'nên mức thuê'tương đổi thường được gọi là thuê'suất.

c) Mức thuế tỷ lệ

Mức thuê'tỷ lệ là mức thuê'được xác định bằng một tỷ lệ % nhất định trên cơ sở tính thuê' không thay đổi theo quy mô của cơ sở tính thuế. Thí dụ, thuê' suâ't thuế TNDN là 20% trên thu nhập chịu thuê; thuế tiêu thụ đặc biệt quy định thuế suất đôĩ với dịch vụ kinh doanh vũ trường, masage, karaoke là 30%...

d) Mức thuế lũy tiến

Mức thuê' lũy tiên là mức thuê' tăng dần theo mức độ tăng của cơ sở thuế. Mức thuếlũy tiến lại bao gổm mức thuếìũy tiên giản đơn thuê'suất lũy tiên. Ví dụ, đối với thuếTNCN thì dựa trên biểu thuê'suâ't lũy tiền này.

Biểu thuế

Biểu thuê' là bảng tổng hợp các thuê' suât hoặc mức thuế nhất định trong một sắc thuế. Thí dụ, biểu thuê'xuâ't khẩu, thuê' nhập khẩu; biểu thuếTNCN; biểu thuếTTĐB.

Xem thêm : Bản chất của thuế là gì?